Markmið

Að vekja athygli nemenda á staðalímyndum kynja í texta og bókum.

Efni og gögn

Bókargreiningarblað fyrir hverja tvo nemendur (sjá neðst) og safn skáldsagna sem hæfa aldurshópi nemendanna.

Aðferð

1. skref

Nemendur velja skáldsögu tveir og tveir saman, annaðhvort að heiman eða af bókasafninu. Þeir lesa bókina saman og fylla um leið út Bókargreiningarblaðið.

2. skref

Nemendur kynna niðurstöður sínar fyrir bekknum. Mælanlegar niðurstöður er hægt að taka saman í súlurit.

3. skref

Bekkurinn tekur til umræðu eftirfarandi atriði:

• Voru fleiri kvenkyns eða karlkyns sögupersónur í bókunum?
• Var hlutverk karlkyns og kvenkyns sögupersóna líkt eða var merkjanlegur munur á milli þess sem þau tóku sér fyrir hendur?
• Voru aðalsöguhetjurnar flestar karlkyns eða kvenkyns?
• Var mismunur milli kynja með tilliti til viðgangsefna sögupersóna og vandamála sem þær þurftu að leysa? Voru viðfangsefni kynjanna jafn alvarleg?
• Hverjar voru oftar sýndar í hlutverki þess sem leysti vandamálin - kvenkyns eða karlkyns sögupersónurnar?
• Var munur milli þeirrar leiðar sem karlkyns og kvenkyns sögupersónur notuðu til þess að leiða viðfangsefni sín til lykta? Ef svo, hver var þá munurinn?
• Lærðuð þið eitthvað um staðalímyndir kynjanna með því að greina bækur sem skrifaðar eru fyrir ungt fólk?

Tilbrigði

Bókargreiningunni má breyta í þeim tilgangi að rannsaka staðalímyndir annarra hópa. Sem dæmi væri hægt að greina staðalímyndir:

• Barna, fullorðinna eða eldra fólks
• Fatlaðra
• Þjóðarbrota og innflytjenda

Verkefninu fylgt eftir

1. Nemendur endurskrifa hluta af sögunum á óhlutdrægan hátt. Nemendur geta einnig útbúið safn nýrra sagna með óhefðbundnum sögupersónum.

2. Nemendur gætu, með leyfi frá bókasafnsfræðingi skólans, stungið stuttri samantekt á greiningu sinni inn í bækurnar. Aðrir nemendur sem fá bókina að láni síðar gætu lesið samantektina og verið þannig meðvitaðir um hvernig hlutverk persóna bókarinnar eru sýnd, hvort sem er í jákvæðu eða neikvæðu ljósi.

3. Nemendur skrifa til rithöfunda eða bókaútgefanda, hvort sem er til að tjá velþóknun sína á bókum sem forðast hlutdræg kynjahlutverk eða til að benda á leiðir til að kynna betur jákvæðari ímyndir kynjanna í framtíðarútgáfum.

Tengsl við námskrá

Verkefnið útheimtir eftirtektarsemi, ritun, lesskilning og greiningarhæfileika. Verkefnið á vel við íslenskukennslu eða tíma í fjölmiðlagreiningu.